Szkoło! Szkoło! Gdy cię wspominam,
tęsknota w serce się wgryza,
oczy mam pełne łez...
Gallia est omnis divisa
in partes tres.

Choć w polskich szkołach już od wielu lat klasyczna łacina jest gościem nader rzadkim, a słynny początek z dzieła Juliusza Cezara „O wojnie galijskiej” (mówiący o podziale na trzy części ważnej prowincji rzymskiej) raczej nie brzmi znajomo, to przecież nostalgiczne odwołanie się Juliana Tuwima w jego pięknym wierszu do czasu szkolnej edukacji zapewne w wielu sercach wzbudzi szczere wzruszenie. Wiele zależy od tego, jaką szkołę wspominany i w jakiej szkole przyszło nam się uczyć, a zwłaszcza zdawać egzamin maturalny.

Moja Szkoła

IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie, do którego miałem szczęście uczęszczać przed z górą półwieczem, to szkoła bardzo dobra. Pamiętam, że w owym czasie w ogólnopolskim rankingu, którego wyniki ogłoszono w periodyku „Życie Szkoły Wyższej”, znalazła się w ścisłej czołówce ze względu na bardzo wysoki procent absolwentów, którzy dostawali się na studia. Ale ów ranking nie uwzględniał jeszcze, niestety, tego, co niewymierne: atmosfery, jaka panowała w poklasztornym budynku „Sienkiewicza”, na jego korytarzach i w salach lekcyjnych, oraz - co najistotniejsze - etosu nauczycielskiego grona.
A było tam doprawdy wielu wspaniałych i pełnych uroku osobistego pedagogów. Wyrazistych osobowości, odważnych i dobrych ludzi, a także swego rodzaju oryginałów... Nie tylko nauczycieli świetnie prowadzących swój przedmiot, ale i zatroskanych o przyszłe pokolenia wychowawców. Byli wśród nich również katecheci. Wszyscy byli 22 września serdecznie wspominani podczas jubileuszowych obchodów 150-lecia Szkoły na zwołanym z tej okazji Spotkaniu Absolwentów i Wychowanków.

Symbole wzorowych Nauczycieli

Wszelako dwoje spośród tych zacnych i godnych szczególnego szacunku osób zostanie szczególnie wyróżnionych. To znakomita polonistka Zofia Martusewicz (1912-97) i świetny matematyk Stanisław Wieruszewski (1899 - 1992). Im to właśnie z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół „Gaude Mater” przypadł zaszczyt reprezentowania tego, co w historii szkolnej pedagogiki „Sienkiewicza” najlepsze i najszlachetniejsze. Obydwoje zaskarbili sobie serca swych wychowanków nie tylko profesjonalizmem, ale i wyjątkowym oddaniem sprawie właściwego kształtowania młodych charakterów. Nie bez powodu Pani Zofia od kilkunastu lat jest patronką popularnego wśród młodzieży konkursu literackiego, zaś Profesor Wieruszewski wspominany jest także jako patriota biorący udział podczas wojny w tajnym nauczaniu na konspiracyjnych kompletach. Ich to właśnie związani z nimi więzią wiernej pamięci i wdzięczności absolwenci proponują wyróżnić jako symboliczne uosobienie najlepszych wartości całego pedagogicznego grona „Sienkiewicza”. Jak? Poprzez upamiętnienie w rzeźbiarskim kształcie ich sylwetek na jakimś odpowiednim miejscu w pobliżu wejścia do Szkoły.
Niecodzienny ten projekt jest już na tyle zaawansowany, że uczestnicy jubileuszowego spotkania mogli zobaczyć wykonane w skali jeden do pięciu modele obydwu postaci. Ich autorem jest znakomity krakowski rzeźbiarz prof. Józef Marek, który m.in. wyrzeźbił również postaci rodziców Jana Pawła II, od pewnego czasu witające pielgrzymów w jednej z bram Jasnej Góry.
Plastyczna koncepcja upamiętnienia tych dwojga nauczycieli ujmuje naturalnością i realizmem. Mają być oni usytuowani naprzeciw siebie w dość bliskim kontakcie, jak gdyby zatrzymani na moment w ruchu podczas jakiejś przygodnej rozmowy czy małej dyskusji. Czy i jakie znajdzie to dalsze ucieleśnienie w brązie i w znacznie większej skali - będzie zależało od przekonania, zaangażowania i szczodrobliwości darczyńców.
A byłoby dobrze, gdyby ta akcja się udała, bo przecież nie chodzi w niej tylko o dwie bardzo skromne osoby. Chodzi przede wszystkim o tak potrzebne w obecnej dobie dowartościowanie całej formacji ideowej i moralnej polskich nauczycieli, którą one reprezentują. No i, oczywiście, o wyróżnienie wspaniałej Szkoły o chlubnej półtorawiekowej tradycji. „Szkoło! Szkoło! Gdy cię wspominam...”...