Szkoła do hymnu – tradycja czy jednorazowy gest?
Co roku, w ramach akcji Ministerstwa Edukacji „Szkoła do hymnu”, uczniowie o godz. 11:11 w dzień najbliższy 11 listopadowi, gromadzą się w szkołach, by wspólnie odśpiewać „Mazurka Dąbrowskiego”. W ostatnich latach wzięło w niej udział ponad 20 tysięcy placówek w całym kraju. To piękna inicjatywa, zapoczątkowana jeszcze przez Rząd Zjednoczonej Prawicy, ale wielu pedagogów zwraca uwagę, że czasem ogranicza się do odśpiewania pierwszej zwrotki i refrenu.
Uczniowie znają pierwszą zwrotkę, ale rzadko cztery
– wskazują uczniowie jednej ze szkół.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Cztery zwrotki – lekcja historii i duchowości
Cztery zwrotki hymnu zawierają głębokie przesłanie. Pierwsza – „Jeszcze Polska nie zginęła…” – wyraża wiarę i nadzieję na odrodzenie narodu. Druga – „Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę…” – mówi o wierności i waleczności Polaków. Trzecia – „Jak Czarniecki do Poznania…” – przypomina o tradycji rycerskiej i bohaterstwie przodków. Czwarta – „Już tam ojciec do swej Basi…” – ukazuje wymiar rodzinny i duchowy, w którym historia splata się z codziennym życiem.
Hymn nie jest tylko utworem wojennym, lecz pieśnią wiary w opatrzność i odrodzenie narodu
– podkreśla katecheta z jednej ze stołecznych szkół średnich.
Czy uczniowie rozumieją hymn?
Reklama
Niestety, wielu uczniów nie rozumie pełnej treści hymnu podczas śpiewu na lekcji muzyki. Archaiczny język i brak kontekstu historycznego utrudniają poznanie przesłania. Dlatego też, dotychczasowa podstawa programowa z języka polskiego przewiduje, że hymn omawia się na lekcjach języka polskiego w formie analizy tekstu. To nie tylko nauka słów – to wychowanie w szacunku, pokorze i dumie narodowej.
Hymn i wartości chrześcijańskie
Hymn ma również wymiar chrześcijański. Wyraża nadzieję w trudnych chwilach, podobnie jak modlitwa, a w polskiej tradycji patriotyzm i wiara były nierozerwalne: „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Szkoła, poprzez hymn, może przekazywać te wartości, nie narzucając światopoglądu.
Duchowy patriotyzm uczy dzieci wrażliwości na dobro wspólne i wierności ideałom
– jednym głosem mówią polonista i katecheta szkolny.
Nowe pokolenie – tradycyjne formy wychowania patriotycznego
Dziś dzieci obcują z patriotyzmem także poprzez media i kulturę masową. TikTok i serwisy streamingowe mogą pomagać w popularyzacji symboli narodowych, ale także rozmywać ich znaczenie. Dlatego warto promować dobre praktyki: szkoły, w których uczniowie uczą się wszystkich zwrotek hymnu, poznają jego historię, uczestniczą w konkursach muzyczno-historycznych.
Hymn jako zobowiązanie wobec przyszłych pokoleń
Hymn pozostaje żywym znakiem wspólnoty. Jak przypominał Jan Paweł II:
Naród, który traci pamięć, traci sumienie.
Nie można więc ograniczać hymnu do formalności – warto odkrywać jego duchowy wymiar. Jeśli dzieci będą znały cztery zwrotki „Mazurka Dąbrowskiego”, będą znały cztery filary polskości – wiarę, nadzieję, odwagę i miłość Ojczyzny. To zobowiązanie nie tylko wobec historii, lecz także wobec przyszłych pokoleń.
